Apon, Dirk Cornelis

D.C. Apon (1926-2002) Het oeuvre van Dick Apon is niet erg groot, toch bevat het een aantal bekende gebouwen. Zo werkte hij onder andere met H.A. Maaskant het moeilijk te realiseren ontwerp van D. Dijk uit tot de bekende Pier van Scheveningen. Een ander bekend gebouw is zijn levenswerk: het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag, een groot kantorencomplex dat zich door de getrapte opbouw niet massaal voordoet. Apon behoorde tot de jonge architecten die zich tot de moderne architectuur aangetrokken voelden, maar zich verzetten tegen de rigide uitvoering daarvan, waarbij de grote schaal de menselijke maat verloren deed gaan en de strikte functiescheiding de menselijke ontmoeting. Deze nieuwe architectonische opvatting werd gepropageerd in het tijdschrift Forum, waaraan ook Aldo van Eyck, Herman Hertzberger en Jaap Bakema meewerkten. Dick Apon studeerde aan het VBO in Rotterdam en het Hoger Bouwkunst Onderricht in Amsterdam, Tijdens zijn studie was hij lid van de Rotterdamse studentenvereniging de X-functie. Apon schreef toen ook gedichten en hij schilderde. Na een verblijf in Indonesië (1950) ging Apon bij het bureau van Van Tijen en Maaskant werken. Ook de geassocieerden van het latere bureau Apon-Van den Berg-Ter Braak-Tromp (ABBT) deden ervaring op bij grote bureaus. Zo werkte Wim Tromp bij het bureau Van den Broek en Bakema. Later ging ook Hans van den Berg bij Van Tijen en Maaskant werken. De jonge architecten stonden sterk onder invloed van de CIAM-opvattingen. Na Van Tijen en Maaskant ging Apon bij het bureau van Leo de Jonge werken. Hij voelde zich vooral verwant met de jongere CIAM-leden, die zich in Team X verenigd hadden. Vanaf 1955 ging Apon samenwerken met J.A. van den Berg, A.J. ter Braak en W.B. Tromp. Het bureau werd bekend onder de naam ABBT. J. van Dijk kwam vanaf 1 mei 1961 in dienst van ABBT en per 1 juli 1986 werd hij samen met J.A. Gijzen en A. van Wezel opgenomen in de directie. De oude vier stapten in 1988 uit het bureau, waarna Apon Van den Berg Ter Braak Tromp Architekten BV in 1989 overging in Architektenburo Blom BV. Het archief van ABBT is nog steeds aanwezig bij het archief van Blom in Breda, maar is niet toegankelijk. Hoewel Apon, Van den Berg, Ter Braak en Tromp gestopt waren, werden zij in een brochure van het nieuwe bureau nog wel als medewerkers genoemd, uitgebreid met de architecten G.J.F. Blom en E.Th.A. Overbeek. Toch zouden zij voor het bureau geen architectonische bijdragen meer leveren. Zoals gezegd genoot Apon bekendheid als een van degenen die zich afzetten tegen het ver doorgevoerde functionalisme ten tijde van de wederopbouw. Hij behoorde tot de redactie van het blad Forum, een invloedrijke groep die Team X-ideeën in een Nederlandse variant uitdroeg. In Forum werd gepleit voor een versmelting van architectuur en stedenbouw. Daarin moest de menselijke schaal centraal komen te staan; bewoners zouden een rol in het bouwproces moeten gaan spelen. Zoals de stedelijke massa uit op elkaar afgestemde elementen moest worden opgebouwd, gold dat ook voor gebouwen. Apons Kerkelijk Centrum in Alblasserdam is een voorbeeld van deze structuralistische aanpak. Door de in elkaar geschoven bouwdelen is de op zich grote ruimte in verschillende kleinere ruimtes verdeeld, zonder dat de hoofdruimte aan belang heeft ingeboet. Deze wijze van ontwerpen werd in het Crematorium Rotterdam-Zuid voortgezet en kreeg zijn apotheose in het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. De kantoorkolos werd in de omgeving ingepast door het gebouw trapsgewijs in hoogte te laten toenemen. Dit camouflerende effect wordt versterkt door ook de gevel minder massief te maken, kolommen verdelen gevels in kleinere elementen. Door de lange bouwtijd van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, maar vooral door zijn docentschappen aan verschillende academies en zijn professoraat aan de TU in Eindhoven was hij niet altijd even actief voor het bureau ABBT. Verrassend is dat hij door zijn komst naar Eindhoven beïnvloed raakte door de Bossche school. Hierdoor kreeg hij meer oog voor maatverhoudingen en een strakkere vormgeving. Opleiding: VBO Rotterdam/;Cursus voor Bouwkunst/;HBO Amsterdam/;Werkcolleges van Le Corbusier en Max Bill, Ernesto Rogers en Franco Albini/ Nevenactiviteiten: Academie voor Bouwkunst Amsterdam/docent/1956;Academie voor Bouwkunst Rotterdam/docent/;Academie voor Bouwkunst Tilburg/docent/;Academie voor Beeldende Kunsten Rotterdam/docent/;TU Eindhoven/hoogleraar architectonisch ontwerpen/1970-1988;Kerngroep Woningbouw//;Academie voor bouwkunst Amsterdam/docent/;Prijsvraag Tweede Kamer Den Haag/jurylid/1977;Forum/redacteur/;Maaskantprijs/jurylid/;Uden/lid welstandscommissie/;Goes/lid welstandscommissie/;Spijkenisse/lid welstandscommissie/;Den Bosch/lid welstandscommissie/;Gouda/lid welstandscommissie/;Team X/lid/;Biennale jonge Nederlandse architecten/organisatie/1987;BNA/lid opleidingsraad/1958;Forum/redactielid/1959;

Apon, Dirk Cornelis

D.C. Apon (1926-2002) Het oeuvre van Dick Apon is niet erg groot, toch bevat het een aantal bekende gebouwen. Zo werkte hij onder andere met H.A. Maaskant het moeilijk te realiseren ontwerp van D. Dijk uit tot de bekende Pier van Scheveningen. Een ander bekend gebouw is zijn levenswerk: het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag, een groot kantorencomplex dat zich door de getrapte opbouw niet massaal voordoet. Apon behoorde tot de jonge architecten die zich tot de moderne architectuur aangetrokken voelden, maar zich verzetten tegen de rigide uitvoering daarvan, waarbij de grote schaal de menselijke maat verloren deed gaan en de strikte functiescheiding de menselijke ontmoeting. Deze nieuwe architectonische opvatting werd gepropageerd in het tijdschrift Forum, waaraan ook Aldo van Eyck, Herman Hertzberger en Jaap Bakema meewerkten. Dick Apon studeerde aan het VBO in Rotterdam en het Hoger Bouwkunst Onderricht in Amsterdam, Tijdens zijn studie was hij lid van de Rotterdamse studentenvereniging de X-functie. Apon schreef toen ook gedichten en hij schilderde. Na een verblijf in Indonesië (1950) ging Apon bij het bureau van Van Tijen en Maaskant werken. Ook de geassocieerden van het latere bureau Apon-Van den Berg-Ter Braak-Tromp (ABBT) deden ervaring op bij grote bureaus. Zo werkte Wim Tromp bij het bureau Van den Broek en Bakema. Later ging ook Hans van den Berg bij Van Tijen en Maaskant werken. De jonge architecten stonden sterk onder invloed van de CIAM-opvattingen. Na Van Tijen en Maaskant ging Apon bij het bureau van Leo de Jonge werken. Hij voelde zich vooral verwant met de jongere CIAM-leden, die zich in Team X verenigd hadden. Vanaf 1955 ging Apon samenwerken met J.A. van den Berg, A.J. ter Braak en W.B. Tromp. Het bureau werd bekend onder de naam ABBT. J. van Dijk kwam vanaf 1 mei 1961 in dienst van ABBT en per 1 juli 1986 werd hij samen met J.A. Gijzen en A. van Wezel opgenomen in de directie. De oude vier stapten in 1988 uit het bureau, waarna Apon Van den Berg Ter Braak Tromp Architekten BV in 1989 overging in Architektenburo Blom BV. Het archief van ABBT is nog steeds aanwezig bij het archief van Blom in Breda, maar is niet toegankelijk. Hoewel Apon, Van den Berg, Ter Braak en Tromp gestopt waren, werden zij in een brochure van het nieuwe bureau nog wel als medewerkers genoemd, uitgebreid met de architecten G.J.F. Blom en E.Th.A. Overbeek. Toch zouden zij voor het bureau geen architectonische bijdragen meer leveren. Zoals gezegd genoot Apon bekendheid als een van degenen die zich afzetten tegen het ver doorgevoerde functionalisme ten tijde van de wederopbouw. Hij behoorde tot de redactie van het blad Forum, een invloedrijke groep die Team X-ideeën in een Nederlandse variant uitdroeg. In Forum werd gepleit voor een versmelting van architectuur en stedenbouw. Daarin moest de menselijke schaal centraal komen te staan; bewoners zouden een rol in het bouwproces moeten gaan spelen. Zoals de stedelijke massa uit op elkaar afgestemde elementen moest worden opgebouwd, gold dat ook voor gebouwen. Apons Kerkelijk Centrum in Alblasserdam is een voorbeeld van deze structuralistische aanpak. Door de in elkaar geschoven bouwdelen is de op zich grote ruimte in verschillende kleinere ruimtes verdeeld, zonder dat de hoofdruimte aan belang heeft ingeboet. Deze wijze van ontwerpen werd in het Crematorium Rotterdam-Zuid voortgezet en kreeg zijn apotheose in het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. De kantoorkolos werd in de omgeving ingepast door het gebouw trapsgewijs in hoogte te laten toenemen. Dit camouflerende effect wordt versterkt door ook de gevel minder massief te maken, kolommen verdelen gevels in kleinere elementen. Door de lange bouwtijd van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, maar vooral door zijn docentschappen aan verschillende academies en zijn professoraat aan de TU in Eindhoven was hij niet altijd even actief voor het bureau ABBT. Verrassend is dat hij door zijn komst naar Eindhoven beïnvloed raakte door de Bossche school. Hierdoor kreeg hij meer oog voor maatverhoudingen en een strakkere vormgeving. Opleiding: VBO Rotterdam/;Cursus voor Bouwkunst/;HBO Amsterdam/;Werkcolleges van Le Corbusier en Max Bill, Ernesto Rogers en Franco Albini/ Nevenactiviteiten: Academie voor Bouwkunst Amsterdam/docent/1956;Academie voor Bouwkunst Rotterdam/docent/;Academie voor Bouwkunst Tilburg/docent/;Academie voor Beeldende Kunsten Rotterdam/docent/;TU Eindhoven/hoogleraar architectonisch ontwerpen/1970-1988;Kerngroep Woningbouw//;Academie voor bouwkunst Amsterdam/docent/;Prijsvraag Tweede Kamer Den Haag/jurylid/1977;Forum/redacteur/;Maaskantprijs/jurylid/;Uden/lid welstandscommissie/;Goes/lid welstandscommissie/;Spijkenisse/lid welstandscommissie/;Den Bosch/lid welstandscommissie/;Gouda/lid welstandscommissie/;Team X/lid/;Biennale jonge Nederlandse architecten/organisatie/1987;BNA/lid opleidingsraad/1958;Forum/redactielid/1959;